Het Vrije Volk

In 1907 werd de mede oprichter van de SDAP Willem Vliegen politiek redacteur van het dagblad Het Volk. Maar in feite was hij in die periode dus de hoofdredacteur. De Roode volgde in 1914 Willem Vliegen op en in 1919 werd de functie hoofdredacteur weer ingestel. De Roode was opgeleid door P.L. Tak en gold als een specialist op het gebied van het arbeidsrecht en in het bijzonder de sociale verzekeringswetgeving. Hij was lang adviseur van Troelstra, maar nadat De Roode hoofdredacteur was geworden bekoelde deze vriendschap sterk. Ook de verschillen van mening over de nationale ontwapening (door Troelstra verdedigd) was iets waarvoor De Roode geen verantwoordelijkheid wilde dragen.

Deze strijd zorgde er voor dat in maart 1920 De Roode in ging op een aanbod om bij de Volkenbond te komen werken. Ook in juli 1920 verscheen in Rotterdam het regionale partijorgaan Voorwaarts met hoofdredacteur Ybele Geert van der Veen. Van der Veen sinds 1917 Rotterdams correspondent voor Het Volk. Het blad Voorwaarts bevatte veel regionaal nieuws en werd een echt gezinsblad. Het Volk bleef een blad vooral voor partij- en vakbondskaderleden. Hierdoor ontstond een concurrentiestrijd tussen Amsterdam en Rotterdam, een strijd waar de SDAP top absoluut niet om stond te springen. In de eerste 2 jaar groeide Voorwaarts hard maar van af 1922 nam het aantal abonees af. Dit leide tot financiële problemen. Uiteindelijk zorgde alle betrokkenen SDAP-top, Vakbonds-top en de redacties van beide baden er voor dat er een overkoepelende organisatie ontstond in 1929. De arbeiderspers was geboren. Van der Veen werd algemeen directeur en technisch hoofdredacteur van Het Volk met J.F. Ankersmit als politiek hoofdredacteur. Overal in het land verschenen regionale edities van Het Volk, die in een eigen drukkerijen werden gedrukt. Met de komst van Johan Frederik Ankersmit ging de SDAP over een aantal belangrijke zaken zoals de verhouding tussen politiek en godsdienst, de monarchie en de landsverdediging genuanceerder denken. Dit was voor een groot deel te danken aan de wijze waarop Ankersmit deze onderwerpen in Het Volk behandelde.
Op 15 februari 1936 werd de Nazi Wilhelm Gustloff in Zwitserland door de Joodse David Frankfurter. Dit wordt door de pers in het Derde Rijk breed uitgemeten.

Het Volk neemt met een spotprent van Peter van Reen de bewering van Hitler dat 'wij, brave nazi's nog nooit een politiek tegenstander hebben vermoord' op de hak. Na klachten van het Duitse dagblad de Völkischer Beobachter wordt hoofdredacteur Johan Frederik Ankersmit aangeklaagt. Hij wordt ervan verdacht 'opzettelijk het hoofd van een bevriende staat te hebben beledigd' Vooral de 'ongunstige gelaatstrekken van Hitler en de SA-mannen' afgebeeld op de spotprent van Van Reen, zijn de Duitsers in het verkeerde keelgat geschoten. Na een lange rechtszaak wordt Ankersmit op 4 februari 1937 vrijgesproken. H.B. Wiardi Beckman volgt Ankersmit in de loop van 1937 op hoofdredacteur.

De spotprent over Hitler.

De oorlog.

Na de capitulatie op 10 mei 1940 namen de NSB en de NAZI's de krant over. Y.G. van der Veen begreep dat zijn rol was uitgespeeld en pleegde in de avond van 21 juli 1940 zelfmoord. In de loop van 1940 liep het abonneebestand van Het Volk al heel snel sterk terug, van 212.486 tot 85.896 abonnees. De AP-boekhandels werden gezuiverd van linkse boeken en brochures. Alles wat ook maar met sociaaldemocratie te maken had werd afgeschaf, verwijderd en verboden. Ondergronds werd tijdens de bezetting werden al plannen beraamd over de toekomst van de Arbeiderspers en Het Volk in een bevrijd Nederland.

Geschiedenis Het Vrije Volk.

Nadat Eindhoven op 18 september 1944 verscheen in maart 1945 de het eerste dagblad onder de nieuwe naam Het Vrije Volk. In mei 1945 nam Johan van de Kieft de leiding van het bedrijf de Arbeiderpers op zich en werd Klaas Voskuil hoofdredacteur. Binnen een jaar het Het rije Volk 350.000 abonnees. De honger naar nieuw na de oorlog was groot en de concurrentie klein. Zo was De Telegraaf bijvoorbeeld in verband met coloberatie met de Duitsers verboden. De groei zette stevig door en het aantal regionale edities nam toe van tien tot tweeënveertig.

In 1947 werd 'Het Vrije Volk' het officiële orgaan van de PvdA. Na de val van het derde kabinet Drees liep het abonneebestandsnel terug. Met ruim 300 redacteuren, 3400 bezorgers en 800 agenten werd de zware financiële belasting te zwaar. De arbeiders pers verkocht haar aandelen aan de Stichting Excerpta. De omzet steeg weliswaar van 47 naar 60 miljoen tussen 1961 en 1965 maar de verliezen bleven ook oplopen. Helaas nam men toe een aantal deastreuse beslissingen in pogingen de (avond)krant te redden. In 10 jaar werden alle regionale edities verkocht. HVV werd losgekoppeld als PvdA-partijkrant. De krant verdween, door gewijzigde eigendomsverhoudingen, in 1970 als landelijke krant uit de hoofdstad. De redacties trokken zich terug op de voormalige 'rode' bastions Rotterdam en Arnhem, waar de Arbeiderspers nog eigen drukkerijen had. Eind 1971 Vrije Volk definitief een regionale krant met de verkoop van Arnhemse Vrije Volk aan het dagblad de Gelderlander. Ook het doorknippen van de verbindiing met de PvdA in 1969 mocht niet baten. In 1971 kwam Excerpta Medica in handen van het Elsevier concern. Het abonnee bestand vergrijsde sterken men zei wel dat Het Vrije Volk niet werd opgezegd door de abonnee, maar door de nabestaanden van de abonnee. De laatste uitgaven van het dagblad 'Het Vrije Volk' was op 30 maart 1991. In dat jaar fuseerde Het Vrije Volk met het Rotterdams Nieuwsblad tot het Rotterdams Dagblad. Die krant ging in 2005 weer op in het Algemeen Dagblad. In 2020 werd het AD met behulp van Belgische overheidssteun overgenomen door de familie Van Thillo of wel de DPG-groep.

Hoofdredacteuren van 'Het Vrije Volk.'

- 1945-1961 Klaas Voskuil.
- 1961-1968 Thijs van Veen.
- 1968-1970 Eduard Messer.
- 1970-1987 Herman Wigbold.
- 1987-1990 Gerard Krul.
- 1990-1991 Leo Pronk.